Konopie towarzyszą ludzkości od stuleci – w różnych kulturach i z wielu powodów, dzięki swoim wszechstronnym zastosowaniom. Dziś ponownie zyskują na popularności, stając się tematem intensywnych debat o zdrowiu i medycynie. Coraz więcej badań wskazuje, że medyczne zastosowanie konopi może wspierać homeostazę organizmu i stanowić cenną pomoc w terapii przewlekłych, trudnych do leczenia schorzeń. W wielu rozwiniętych krajach terapie konopne są już wykorzystywane w leczeniu szpitalnym – zarówno dorosłych, jak i dzieci. Sprawdźmy, jak konopie mogą pomóc również nam.
Spis treści:
- Medyczne konopie zyskują na popularności w Polsce
- Konopie – rośliny towarzyszące człowiekowi od tysięcy lat
- Przełom w postrzeganiu konopi
- Konopie – które na co?
- Produkty konopne – bezpieczne i skuteczne
- Jak wybrać bezpieczny preparat z CBD?
- Kannabinoidy wspierają naturalne mechanizmy zdrowienia
- Łatwe i wygodne stosowanie
- Konopie jako terapia ostatniej szansy
Medyczne konopie zyskują na popularności w Polsce
Coraz więcej Polaków dostrzega terapeutyczne właściwości konopi i interesuje się ich zastosowaniem. Rosnąca liczba badań naukowych potwierdza ich działanie przeciwzapalne, przeciwbólowe oraz uspokajające. Mimo to wciąż brakuje powszechnej wiedzy na temat bezpiecznego i świadomego stosowania konopi oraz tego, w jakich przypadkach mogą przynieść realne korzyści. Warto więc spojrzeć na kraje takie jak Izrael, Kanada, Niemcy czy Włochy, gdzie terapie konopne są szeroko wykorzystywane w leczeniu onkologicznym, neurologicznym, pediatrycznym oraz w terapii chorób otępiennych. Medyczne konopie odgrywają tam ważną rolę w profilaktyce zdrowotnej i poprawie jakości życia pacjentów. Ten trend stopniowo zyskuje znaczenie również w Polsce.
Konopie – rośliny towarzyszące człowiekowi od tysięcy lat
Dowody na uprawę konopi sięgają tysięcy lat wstecz – ich ślady można znaleźć niemal na wszystkich kontynentach. Roślina ta była źródłem surowców wykorzystywanych w różnych dziedzinach życia – dostarczała leków, pożywienia (w postaci oleju jadalnego i białka), opału, włókien na tkaniny oraz materiału do produkcji papieru.
Ich właściwości lecznicze były znane już w starożytnych Chinach – ponad 4000 lat temu cesarz Shen Nung, uznawany za prekursora chińskiej medycyny, opisał konopie jako skuteczny środek przeciwbólowy oraz pomocny w leczeniu malarii i reumatyzmu.
Także wedyjskie pisma hinduistyczne przypisywały konopiom działanie uspokajające i uzdrawiające. Roślina ta była wykorzystywana zarówno w rytuałach religijnych, jak i w terapii bezsenności, bólu czy problemów trawiennych. W starożytnym Egipcie stosowano ją jako lek, a w Mezopotamii – do opatrywania ran i łagodzenia bólu. W czasach nowożytnych żołnierze Napoleona przywieźli z Egiptu do Europy informacje o jej wszechstronnych zastosowaniach.
Historia konopi jest również głęboko zakorzeniona w kulturze Słowian. Już we wczesnym średniowieczu wykorzystywano je w obrzędach rytualnych i w lecznictwie. Sporządzano z nich napary łagodzące bóle reumatyczne oraz środki przeciwgorączkowe. Wiele z tych tradycyjnych zastosowań znajduje dziś potwierdzenie w badaniach naukowych.
Przełom w postrzeganiu konopi
W XX wieku zmieniło się podejście do konopi – głównie z powodu ich odmiany o działaniu psychoaktywnym (konopie indyjskie). W 1937 roku w USA uchwalono Marijuana Tax Act, wpisując konopie na listę substancji zakazanych. Na wiele lat zapomniano o ich medycznym potencjale – mimo sprzeciwu środowisk naukowych. Dopiero w XXI wieku konopie lecznicze zaczęły odzyskiwać swoje miejsce w terapii. W Polsce przełom nastąpił w 2017 roku, gdy zalegalizowano ich medyczne zastosowanie. Obecnie konopie znajdują zastosowanie m.in. w terapii bólu, padaczki, stwardnienia rozsianego, leczeniu onkologicznym oraz wspieraniu homeostazy organizmu.
Konopie – które na co?
Konopie siewne, włókniste, indyjskie... Które wybrać? Dziś nauka odchodzi od sztywnych klasyfikacji. Liczy się zawartość kannabinoidów, a nie nazwa odmiany. Dla zdrowia szukajmy konopi medycznych.
Produkty konopne – bezpieczne i skuteczne
W przeszłości dzielono konopie na dwa typy – pobudzającą Cannabis sativa i relaksującą Cannabis indica. Dziś większość dostępnych odmian to hybrydy. Kluczowe znaczenie mają zawarte w nich związki: THC (działające psychoaktywnie – dostępne tylko na receptę) i CBD (niewywołujące odurzenia, ogólnodostępne).
CBD uznawane jest za jedną z najcenniejszych substancji terapeutycznych. Choć dostępne są nawet w automatach, najlepiej kupować je w aptekach i po konsultacji z lekarzem. Stosuje się tzw. miareczkowanie – czyli zaczynanie od małych dawek i ich stopniowe zwiększanie.
Jak wybrać bezpieczny preparat z CBD?
Wybierajmy produkty od sprawdzonych producentów, najlepiej dystrybuowane w aptekach. Uwaga: CBD to suplement diety, nie lek – dlatego nie ma obowiązku potwierdzania zawartości substancji aktywnych. W produktach farmaceutycznych zawartość CBD musi być jasno podana na etykiecie.
Uwaga na nasiona konopi!
Nasiona nie zawierają kannabinoidów. Olej konopny tłoczony z nasion nie jest olejem CBD – służy głównie celom spożywczym i odżywczym.
Kannabinoidy wspierają naturalne mechanizmy zdrowienia
Nasze ciała same produkują kannabinoidy – w ramach układu endokannabinoidowego (ECS), który odpowiada za równowagę organizmu. Reguluje nastrój, sen, apetyt, odporność i metabolizm. Można go wspierać ruchem, dietą, a także fitokannabinoidami z konopi.
Badania wskazują, że CBD może wzmacniać działanie ECS, wspomagając organizm w radzeniu sobie z bólem, stresem i zaburzeniami funkcjonowania.
Znaczenie układu ECS:
Zaburzenia w jego działaniu mogą prowadzić do wielu chorób – od padaczki i depresji po stany zapalne czy zaburzenia metaboliczne. CBD wykazuje skuteczność w terapii bólu, lęków i stanów zapalnych, w tym jelit.
Łatwe i wygodne stosowanie
Najpopularniejszą formą jest olej CBD. Powstaje przez dodanie ekstraktu z kwiatów konopi do spożywczego oleju konopnego. Zawartość CBD może wynosić 3%, 5%, 10% lub więcej. Podaje się go pod język – w małych dawkach, by zapewnić lepsze wchłanianie. Dostępne są także kapsułki, susz do waporyzacji, maści czy czopki. Konopie są uznawane za bezpieczne – nie grożą przedawkowaniem, rzadko wywołują skutki uboczne, ale wymagają indywidualnego dopasowania.
Produkty CBD w poważnych schorzeniach:
CBD jako składnik leków stosowany jest m.in. w leczeniu lekoopornej padaczki u dzieci.
Konopie jako terapia ostatniej szansy
Lekarze coraz częściej sięgają po konopie w przypadkach, gdy inne metody leczenia zawodzą. Ich celem jest poprawa jakości życia. Przykłady: zmniejszenie nudności i poprawa apetytu po chemioterapii, redukcja drżeń w chorobie Parkinsona, łagodzenie migren, leczenie łuszczycy przy pomocy maści konopnych.
W terapii bólu klasyfikuje się konopie jako ko-leki – wspierające działanie leków przeciwbólowych. Stosowane są także w weterynarii – pomagają psom i kotom m.in. w problemach bólowych i behawioralnych.
CBD nie jest cudownym lekiem – jego skuteczność zależy od dawki, regularności i indywidualnej reakcji organizmu. Może jednak być cennym narzędziem w terapii wspierającej.
Piśmiennictwo:1.dr Dani Gordon (2021), Biblia CBD. jak stosować konopie, aby wzmocnić odporność i żyć dłużej, Wydawnictwo Kobiece.
2. Anna Klimkiewicz - redakcja naukowa (2022), Konopie i medyczne zastosowanie kannabinoidów – praktyczne rekomendacje, Ewdomed
3. Kaczmarczyk-Sedlak I., Wojnar W., Zych M., Dudek S. Katedra i Zakład Farmakognozji i Fitochemii, Wydział Farmaceutyczny z Oddziałem Medycyny Laboratoryjnej w Sosnowcu, Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach, Lecznicze właściwości konopi i możliwości ich zastosowania w medycynie.
Uwaga, artykuł powstał przy współpracy z Boiron. Artykuł nie stanowi porady medycznej, ani opinii farmaceuty lub dietetyka dostosowanej do indywidualnej sytuacji pytającego. Uzyskane informacje stanowią jedynie generalne zalecenia, które nie mogą stanowić wyłącznej podstawy do stosowania określonej terapii, zmiany nawyków, dawkowania produktów leczniczych, itp. Przed podjęciem jakichkolwiek działań mających wpływ na życie, zdrowie lub samopoczucie należy skontaktować się z lekarzem lub innym specjalistą, w celu otrzymania zindywidualizowanej porady.
